بدن انسان

بدن انسان از قسمت‌های مختلفی مانند سر، گردن، تنه، دو بازو و دست‌ها و دو ساق پا و پاها تشکیل شده است. هر قسمت از بدن از سلول‌های مختلفی تشکیل شده است و تعداد سلول‌های بدن انسان حدود ۳۷٫۲ تریلیون است. این عدد از داده‌های جزئی بدست آمده و به عنوان نقطه شروع برای محاسبات بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجزای سازنده بدن انسان نشان می‌دهد که بدن از تعدادی عناصر خاص در نسبت‌های مختلف تشکیل شده است.
بدن انسان می‌تواند ناهنجاری‌های آناتومیک غیر پاتولوژیک را نشان بدهد. فیزیولوژی بر روی سیستم اعضای بدن و عملکردشان تمرکز دارد. سیستم‌ها و مکانیزمشان در راستای حفظ هومئوستاز بدن عمل می‌کنند.
مطالعه بدن انسان شامل دو حوزه کالبدشناسی و فیزیولوژی است. کالبدشناسی به بررسی اندام‌ها و دستگاه‌های بدن انسان می‌پردازد. تشکیل تن انسان از چندین دستگاه است که این دستگاه‌ها از اندام‌ها و ایشان از بافت‌ها و این بافت‌ها از یاخته‌ها ساخته شده‌اند. کالبدشناسی به شناخت اندام‌ها و کارکرد آن‌ها می‌پردازد و متمرکز بر مطالعه ماکروسکوپی است. بررسی بافت‌ها به بافت‌شناسی و بررسی یاخته‌ها به یاخته‌شناسی مربوط می‌شود.

عناصر شیمیایی بدن انسان
رایج‌ترین عناصر شیمیایی در بدن انسان عبارتند از:

اکسیژن (65 درصد جرم)
کربن (18 درصد)
هیدروژن (10 درصد)
نیتروژن (3 درصد)
کلسیم (1.5 درصد)
فسفر (1 درصد)

این شش عنصر، 99 درصد از جرم بدن انسان را به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این عنصرها، ۴ عنصر دیگری که در بدن به فراوانی یافته می‌شوند، شامل پتاسیم (0٫35 درصد)، گوگرد (0٫25 درصد)، سدیم (۰٫۱۵درصد) و منیزیم (0٫05 درصد) هستند. ده عنصر دیگر فقط حدود 0٫7 درصد از جرم بدن انسان را تشکیل می‌دهند که این عناصر شامل آهن، مس، روی، سلنیوم، مولیبدن، فلوئور، کلر، ید، منگنز و کبالت هستند. علاوه بر موارد فوق عناصر کمیابی که تاکنون در بدن مورد شناسایی قرار گرفته‌اند، شامل لیتیوم، استرانسیوم، آلومینیوم، سیلیکون، سرب، وانادیوم، آرسنیک و برم هستند.

شایع‌ترین ترکیب شیمیایی بدن انسان، آب است که مولکول‌‌های آن بین 65 تا 90 درصد وزن بدن را تشکیل داده‌اند. چهار ترکیب مشترک دیگر در بدن انسان، عبارتند از: کربوهیدرات‌‌ها یا قندها (مانند گلوکز یا نشاسته)، لیپید‌ها (چربی‌‌ها)، اسید‌های نوکلئیک (DNA و RNA) که از واحدهای نوکلئوتیدی ساخته شده‌اند و پروتئین‌‌ها که متشکل از اسیدهای آمینه هستند. در ساختمان تمام این چهار ترکیب، عنصر اصلی کربن است.

سلول‌‌های بدن انسان
براساس مطالعات انجام شده، تخمین زده می‌شود، به طور متوسط ​​بدن انسان بالغ دارای ده تریلیون تا یک صد هزار میلیارد سلول باشد. سلول‌های بدن انسان دارای گستره متفاوتی از اندازه نیز هستند که از سلول اسپرم که کوچکترین سلول بدن به شمار می‌آید تا سلول تخمک که بزرگترین آن‌ها است، را در بر می‌گیرد.
سر اسپرم دارای حدود 2٫5 تا 3٫5 میکرون عرض و 5 تا 7 میکرون طول است و یک دم با طولی در حدود 50 تا 80 میکرون دارد. قطر سلول تخمک نیز حدود 60 میکرون است. برخی از سلول‌های ماهیچه‌ای اندازه‌ای بزرگتر از ۶۰ میکرون دارند، اگرچه ممکن است در نگاه اول این سلول‌ها، بزرگترین سلول‌های بدن در نظر گرفته شوند، اما این سلول‌های ماهیچه‌ای چند هسته‌ای بوده و نمایانگر همجوشی بسیاری از سلول‌های منفرد هستند. سلول‌‌های عصبی به دلیل داشتن آکسون‌‌های طویل، بسیار بزرگ دیده می‌شوند، اما جسم سلولی این نورون‌ها بسیار کوچک‌تر از سلول تخمک است.

انواع مختلفی از اشکال متنوع سلولی در بدن انسان وجود دارد و از نظر اندازه، شکل و عملکرد بین آن‌ها تفاوت‌های بسیاری مشاهده شده است. از جمله انواع سلول‌ها می‌توان به سلول‌های استخوانی، سلول‌های خونی، سلول‌های عصبی، سلول‌های ماهیچه‌ای، سلول‌های معده، سلول‌های روده و غیره اشاره کرد.

سلول‌‌های قرمز خون یا گلبول‌های قرمز، اکسیژن را حمل می‌کنند، سلول‌‌های استخوانی اسکلت بدن را تشکیل می‌دهند، سلول‌‌های عصبی سیگنال‌‌های الکتریکی را برای انتقال پیام حمل می‌کنند و سلول‌‌های ماهیچه‌ای استخوان‌‌ها را حرکت می‌دهند. سلول‌‌های معده، اسید‌های گوارش غذا را برای هضم غذا ترشح کرده، در حالی که سلول‌‌های موجود در روده مواد مغذی را جذب می‌کنند.
بافت
بافت‌‌ها مجموعه‌‌هایی از سلول‌های مشابه هستند که عملکردی تخصصی دارند. بدن انسان از چهار نوع بافت اولیه ساخته شده است:

بافت عضلانی
بافت عضلانی (Muscle Tissue) یا ماهیچه‌ای که از انواع سلول‌‌های ماهیچه تشکیل شده و توانایی انقباض و انبساط دارند، عضلات بدن را به وجود آورده‌اند. تقریباً 650 ماهیچه اسکلتی در بدن انسان وجود دارد. این عضلات از سه نوع کلی برخوردار هستند:

عضله صاف : این گروه از ماهیچه‌ها مانند آنچه در روده و گلو یافت می‌شود به صورت غیرارادی منقبض و منبسط می‌شوند.
عضله قلبی: این عضلات نیز گروه دیگری از ماهیچه‌های غیرارادی به شمار می‌آیند که فقط در قلب یافت می‌شوند.
عضله اسکلتی: عضلات اسکلتی از انواع ماهیچه‌های ارادی بدن هستند که توسط تاندون‌‌ها به استخوان‌‌ها متصل شده و برای به حرکت در آوردن اسکلت‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.بافت عصبی
بافت عصبی (Nerve Tissue) از دو نوع سلول تشکیل شده است، این سلول‌ها شامل سلول‌های عصبی و سلول‌های گلیال هستند. نورون‌ها دارای غشای قابل تحریک هستند که به آن‌ها امکان تولید و انتقال سیگنال‌های الکتریکی را می‌دهد. آن‌ها در سیستم عصبی محیطی، نخاع و مغز یافت می‌شوند. سلول‌های گلیال سلول‌های غیرعصبی هستند که میلین را تشکیل می‌دهند، پشتیبانی و تغذیه نورون‌ها را بر عهده دارند و در انتقال سیگنال به سلول‌های عصبی کمک می‌کنند. براساس یافته‌های فیزیولوژیکی، تخمین زده می‌شود که در مغز انسان تعداد سلول‌های گلیال ۵۰ برابر سلول‌های عصبی یا نورون‌ها است.

بافت پوششی
بافت پوششی (Epithelial Tissue) یا اپیتلیال از سلول‌های چندضلعی و سازمان یافته‌ای تشکیل شده‌ است که به صورت محکم در کنار هم قرار گرفته‌اند. سلول‌های این بافت به صورت ورقه‌ای و لایه‌ای هستند و به عنوان پوششی برای قسمت‌های مختلف بدن مانند پوست و دیواره رگ‌های خونی عمل می‌کنند. بافت‌‌های اپیتلیال اندام‌ها را ترسیم می‌کنند و به محافظت و جداسازی آن‌ها کمک می‌کنند. خطوط بافت اپیتلیال هم در خارج از بدن (پوست) و هم در داخل بدن (د‌هان، معده، روده، ریه‌‌ها، دستگاه تناسلی و مجاری ادراری، غدد درون‌ ریز، غددبرون‌ ریز و غیره) وجود دارند.

بافت همبند
بافت همبند (Connective Tissue) یا بافت پیوندی از انواع مختلفی از سلول‌‌ها تشکیل شده و به طور کلی پشتیبانی، محافظت و ساختار کلی بدن را ایجاد می‌کند. نمونه‌‌هایی از بافت همبند شامل غضروف، تاندون‌‌ها، لایه‌‌های داخلی پوست، استخوان، رباط‌‌ها، لنف و بافت چربی هستند. خون نیز به عنوان یک بافت پیوندی در نظر گرفته می‌شود. بافت‌های همبند با یک ماتریس احاطه شده یا درون یک ماتریس تعبیه شده‌اند که این ماتریس می‌تواند جامد، نیمه جامد یا حتی مایع باشد. به عنوان مثال، خون توسط یک ماتریس مایع و سلول‌های چربی توسط یک ماتریس نیمه جامد احاطه شده‌اند. استخوان‌ها یا بافت‌های استخوانی حاوی سلول‌‌های تخصصی (استئوسیت‌‌ها) در یک ماتریس خارج سلول هستند که به عملکرد استخوان به عنوان بافت همبند کمک می‌کنند. رشته‌‌های فیبری پروتئین کلاژن اغلب وظیفه تامین استحکام بافت همبند را بر عهده دارد.
اندام‌ها
اندام‌ها گروهی از دو یا چند نوع مختلف از بافت‌ها در کنار هم هستند که برای انجام یک کارکرد خاص یا گروهی از عملکردها با یکدیگر به صورت هماهنگ همکاری می‌کنند. نمونه‌‌هایی از اندام‌‌های بدن شامل قلب، ریه‌‌ها، مغز، چشم، معده، طحال، لوزالمعده، کلیه‌‌ها، کبد، روده‌‌ها، رحم، مثانه و غیره هستند.کبد بزرگترین عضو داخلی بدن انسان است و از طرف دیگر، در حالت کلی پوست به عنوان بزرگترین اندام بدن شناخته می‌شود. همان طور که گفته شد، بزرگترین عضو بدن انسان پوست است. پوست با پوشاندن کل بدن (حتی چشم‌‌ها که لایه‌ای شفاف از پوست به نام لایه ملتحمه بر روی آن وجود دارد)، بدن را از آب، هوا، نور خورشید، آسیب دیدگی، آلودگی‌های محیطی مانند گرد و خاک، مواد شیمیایی و میکروارگانیسم‌‌ها محافظت می‌کند.

پوست همچنین به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند. این اندام دارای اعصاب برای ادراک حواس لامسه و حرارتی است. پوست قادر است مایعات مختلف را در بدن نگه ‌دارد. این اندام توسط سه لایه بافتی به نام های اپیدرم فوقانی، درم داخلی و عمیق‌ترین لایه از بافت چربی زیر جلدی ساخته شده است. پوست یک فرد بالغ به طور متوسط ​​حدود ۲ مترمربع را در بر می‌گیرد و بر حسب بخش‌های مختلف بدن که آن‌‌ها را می‌پوشاند، ضخامت پوست متفاوت است. ناخن‌های دست و ناخن‌های پا از سلول‌های مرده لایه اپیدرم تشکیل شده‌اند و مو‌ها نیز از اپیدرم اصلاح شده ساخته می‌شوند.

بزرگترین عضو داخلی بدن کبد است. کبد در یک انسان بزرگسال به طور معمول بین 1 و 2٫5 کیلوگرم وزن دارد. کبد نقش مهمی ‌در متابولیسم بدن بر عهده دارد و عملکرد‌های زیادی را در بدن انجام می‌دهد که از جمله این عملکردها می‌توان به سم زدایی داروها، ذخیره گلیکوژن و سنتز پروتئین پلاسما اشاره کرد. کبد همچنین صفرا تولید می‌کند که یکی از مهم‌ترین ترشحات گوارشی به شمار می‌آید و در هضم مواد غذایی بسیار موثر است.

سیستم‌‌های اصلی بدن انسان
گروهی از اندام‌‌ها كه به عنوان یک واحد عمل می‌كنند، سیستم یا سیستم اندام نامیده می‌شوند. به عنوان مثال معده، روده کوچک، کبد و لوزالمعده بخشی از دستگاه گوارش هستند و کلیه‌‌ها، مثانه و لوله‌‌های اتصال دهنده و مجاری ادراری در کنار هم دستگاه ادراری را تشکیل می‌دهند.
در ادامه به انواع سیستم‌‌های اصلی بدن انسان اشاره می‌شود:

سیستم قلبی و عروقی
سیستم قلبی و عروقی یا سیستم گردش خون (Cardiovascular System) یک سیستم اندامی است که مواد مختلف را به سلول‌های سراسر بدن منتقل می‌کند، از جمله این مواد می‌توان به اکسیژن، مواد مغذی و مواد زائد اشاره کرد. سیستم گردش خون انسان از قلب، شبکه‌ای از عروق خونی و مایع خون تشکیل شده است.دستگاه گوارش
دستگاه گوارش (Digestive System) که در بالا نیز به آن اشاره شد، مواد غذایی را به مولکول‌هایی که بدن می‌تواند از آن‌ها استفاده کند، تجزیه می‌کند. لوله گوارشی یا دستگاه گوارش از د‌هان شروع می‌شود و از طریق مری، معده، روده کوچک و روده بزرگ تا مخرج ادامه می‌یابد. دستگاه گوارش همچنین شامل کبد است که در نزدیکی معده در حفره شکمی ‌قرار دارد.

کبد برای هضم چربی‌‌ها با ترشح صفرا که یک ماده امولسیون کننده است، باعث تجزیه ذرات چربی در قطرات کوچک می‌شود، این عملکرد صفرا در دستگاه گوارش بسیار حیاتی است. کیسه صفرا بخشی دیگر از سیستم گوارشی است که صفرا را ذخیره و در خود نگهداری می‌کند. لوزالمعده، همچنین بخشی از دستگاه گوارش را به خود اختصاص داده است و مایع لوزالمعده را ترشح می‌کند که آنزیم‌‌های هضم کننده‌ای برای تجزیه مواد مغذی در خود دارد.

سیستم غدد درون ریز
سیستم غدد درون‌ ریز (Endocrine System) یک سیستم کنترل است که با استفاده از هورمون‌‌ها، پیام‌‌های شیمیایی را در بدن منتقل می‌کند، هورمون‌ها در واقع، مواد شیمیایی هستند که در یک قسمت از بدن برای تأثیر بر سلول‌‌های قسمت دیگری از بدن تولید می‌شوند. غدد درون‌ ریز اصلی بدن شامل غده پینه‌آل، غده هیپوفیز، غده تیروئید، تیموس، غده فوق کلیوی و غدد جنسی (تخمدان در زنان و بیضه در مردان) هستند. همچنین در اندام‌‌هایی مانند مغز، کلیه‌‌ها، معده و لوزالمعده بافت‌‌های غدد درون ریز وجود دارند که هورمون‌هایی را تولید می‌کنند.

سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن (Immune System) شامل ارگان‌‌ها و سلول‌‌های تخصصی است که بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌‌ها و عفونت‌‌های ویروسی محافظت می‌کند. این سیستم، سدهایی در برابر ورود عفونت مانند پوست و پوشش مخاطی روده و مجاری هوا را شامل می‌شود. سلول‌های فاگوسیتیک در سیستم ایمنی مانند ماکروفاژها وجود دارند که می‌توانند مواد خارجی و عوامل پاتوژن را در خود جذب کرده و هضم کنند. علاوه بر این، معده می‌تواند اسید معده را ترشح کند که به جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌‌ها کمک می‌کند. یک بار پاسخ سیستم ایمنی بدن به ایمن شدن بدن در برابر آلوده شدن مجدد توسط یک پاتوژن کمک می‌کند.

دستگاه پوششی
سیستم پوششی (Integumentary System) بدن شامل اندام‌هایی نظیر پوست، مو، ناخن و غدد پوست و محصولات آن‌ها هستند. این سیستم در حفظ مایعات بدن، سنجش محیط اطراف بدن، تنظیم دمای بدن، از بین بردن مواد زائد و ارائه سدی برای حفاظت بدن از محیط خارج کمک می‌کند.

سیستم عضلانی
سیستم عضلانی (Muscular System) تمام انواع بافت‌های ماهیچه‌ای (ماهیچه‌های اسکلتی، صاف و قلبی) را در بر می‌گیرد. دستگاه ماهیچه‌ای به بدن امکان حرکت، قرارگیری در وضعیت‌های ثابت و متحرک را می‌دهد.سیستم اسکلتی
سیستم اسکلتی (Skeletal System) یا اسکلت بدن با استفاده از استخوان‌‌ها، حمایت و محافظت ساختاری بدن را بر عهده دارد. در سیستم اسکلتی دو قسمت اساسی وجود دارد که شامل اسکلت محوری (ستون فقرات، دنده‌‌ها، ساکروم، استرنوم، جمجمه و حدود 80 استخوان دیگر) و اسکلت ضمیمه‌ای (استخوان‌‌های بازو‌ها، لگن، پا‌ها و شانه‌‌ها که در کل 126 استخوان را در بر می‌گیرند) هستند. در حالی که در بدو تولد، حدود 350 استخوان در بدن انسان وجود دارد، بدن یک فرد بالغ حدود 206 استخوان دارد، این اختلاف در تعداد به دلیل ادغام یا فیوز شدن برخی استخوان‌ها با یکدیگر در دوران بزرگسالی است.

سیستم لنفاوی
سیستم لنفاوی (Lymphatic System) پلاسمای خون از دست رفته از سیستم گردش خون را جمع‌آوری می‌کند و آن را تحت عنوان مایع لنف به سیستم گردش خون باز می‌گرداند. غدد لنفاوی در حفظ هوموستازی بدن و در کمک به سیستم ایمنی بدن نیز موثر است.

دستگاه تنفسی
دستگاه تنفسی (Respiratory System) از ریه‌‌ها، مجاری هوایی و عضلات تنفسی تشکیل شده است که واسطه حرکت گاز‌ها (اکسیژن و دی اکسید کربن) به داخل و خارج از بدن به شمار می‌آیند. در این سیستم، تنفس خارجی (تبادل گاز‌ها بین هوا و خون) و تنفس داخلی (تبادل گاز‌ها بین سلول‌های بدن و خون) در کنار هم عمل نفس کشیدن یا دم و بازدم را تسهیل می‌کنند.

سیستم عصبی
سیستم عصبی (Nervous System) در جمع آوری، انتقال و پردازش اطلاعات از طریق ارتباط سلولی بین سلول‌های عصبی یا نورون‌ها فعالیت می‌کند. مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می‌دهند و اعصابی که از این سیستم در سایر نواحی بدن منتشر می‌شوند، سیستم عصبی محیطی را تشکیل می‌دهند. مغز انسان تقریباً 100 میلیارد نورون دارد.
سیستم تولید مثلی
سیستم تولید مثل (Reproductive System) شامل گروهی از ارگان‌‌های تخصصی است که وظایفی نظیر تولید، ذخیره و آزادسازی گامت‌های جنسی را برای تولید مثل بر عهده دارند.

سیستم ادراری
دستگاه ادراری (Urinary System)، سیستم اندامی است که ادرار را تولید، ذخیره و حمل می‌کند. این سیستم شامل دو کلیه، دو حالب، مثانه، دو عضله اسفنکتر و مجاری ادراری است.
اعضای خارجی بدن
نام‌های رایج قسمت‌های شناخته شده بدن انسان، از بالا به پایین شامل موارد زیر هستند:

پوست (Skin)
سر (Head)
پیشانی (Forehead)
چشم (Eye)
گوش (Ear)
بینی (Nose)
د‌هان (Mouth)
زبان (Tongue)
دندان (Teeth)
فک (Jaw)
صورت (Face)
گونه (Cheek)
چانه (Chin)
گردن (Neck)
گلو (Throat)
شانه‌‌ها (Shoulders)
بازو (Arm)
آرنج (Elbow)
مچ دست (Wrist)
دست (Hand)
انگشتان دست (Fingers)
انگشت شست (Thumb)ستون فقرات (Spine)
قفسه سینه (Chest)
حفره شکم (Abdomen)
اندام‌های جنسی (Sex organs)
رکتوم (Rectum)
مقعد (Anus)
لگن (Hip)
باسن (Buttocks)
پا (Leg)
ران (Thigh)
زانو (Knee)
ساق پا (Calf)
پاشنه (Heel)
مچ پا (Ankle)
پا (Foot)
انگشتان پا (Toes)

اعضای داخلی بدن
نام‌های رایج اعضای داخلی اساسی بدن (به ترتیب حروف الفبا) شامل موارد زیر هستند:

آپاندیس (Appendix)
بیضه (Testicles)
پانكراس (Pancreas)
تخمدان (Ovaries)
دوازدهه (Duodenum)
روده‌‌ها (Intestines)
ریه‌‌ها (Lungs)
طحال (Spleen)
غدد فوق کلیوی (Adrenal glands)
غده پاراتیروئید (Parathyroid gland)
غده هیپوفیز (Pituitary gland)
غده پروستات (Prostate gland)
غده تیروئید (Thyroid gland)
غده تیموس (Thymus gland)
قلب (Heart)
كبد (Liver)
کلیه (Kidney)
کیسه صفرا (Gall bladder)
مثانه (bladder)
مغز (Brain)
معده (Stomach)